ژل رویال

مقدمه

ژل رویال، سر نخ حیات زنبورهای عسل، ماده‌ای شگفت‌انگیز است که توسط زنبورهای کارگر برای تغذیه ملکه تولید می‌شود.1,2این ماده ارزشمند، مملو از مواد مغذی و ترکیبات فوق‌العاده است که فواید بی‌شماری برای سلامت انسان دارد.1,5 در این مقاله، به معرفی ژل رویال، نحوه تولید و به دست آمدن آن، و همچنین خواص و کاربردهای متنوع این ماده شگفت‌انگیز خواهیم پرداخت.

معرفی ژل رویال

​ژل رویال، ماده‌ای سفید و غلیظ با طعمی ترش و اسیدی است که توسط زنبورهای کارگر جوان در غدد هیپوفارنژیال و آرواره‌ای آنها تولید می‌شود .4این ماده غذایی ارزشمند، منبع اصلی تغذیه لاروها و ملکه زنبور عسل در طول دوران زندگی آنهاست .4ژل رویال به دلیل ترکیب منحصر به فرد خود، سرشار از ویتامین‌ها، مواد معدنی، پروتئین‌ها، هورمون‌ها و آنتی‌اکسیدان‌های قوی است .3این ماده شگفت‌انگیز حاوی بیش از 185 ترکیب شناخته شده است که شامل ویتامین‌های گروه B (همچون پانتنول و نیاسینامید)، بیوتین، اسید فولیک، اینوزیتول و همچنین آنتی‌اکسیدان‌هایی مانند ویتامین C و ویتامین E می‌باشد .3 اهمیت ژل رویال به عنوان غذای اصلی ملکه و لاروهای زنبور عسل (کرمینه یا لارو به نوزاد جانورانی که دگردیسی کامل دارند (مانند حشرات و دوزیستان) گفته می‌شود. شکل آن هیچ شباهتی به حشره بالغ نداشته و از نظر دگردیسی تغییرات فیزیولوژیکی و ریخت‌شناسی قابل توجهی را متحمل می‌شود.) ، بر کسی پوشیده نیست .4این ماده غذایی استثنایی به ملکه زنبور عسل امکان می‌دهد تا عمری طولانی داشته باشد و قادر به تخم‌ریزی روزانه تا 2000 تخم باشد که به لحاظ وزنی دو برابر وزن یک زنبور عسل کارگر است .4 در واقع، تغذیه ملکه و لاروها با ژل رویال در طول دوران رشد و زندگی آنها، نقش حیاتی در ایجاد این توانایی‌های خارق‌العاده ملکه دارد.4

نحوه تولید و به دست آمدن ژل رویال

همانطور که اشاره شد، ژل رویال توسط زنبورهای کارگر جوان (6 تا 16 روزه) تولید می‌شود.4این زنبورها با مصرف مخلوطی از گرده گل و عسل، ژل رویال را در غدد هیپوفارنژیال و آرواره‌ای خود تولید کرده و درون سلول‌های پرورش لاروها، به ویژه سلول ملکه (شاخون) ترشح می‌کنند.4هر سلول پرورش ملکه (شاخون) حدود 300 میلی‌گرم ژل رویال تازه دارد که در واقع، غذای اصلی لاروهای زنبور کارگر جوان در 10 روز اول و لاروهای ملکه در 6 روز دوران لاروی است.4این تفاوت در نوع تغذیه باعث می‌شود لاروهای بارور که در تمام دوران لاروی با ژل رویال شاهانه تغذیه می‌شوند، به ملکه زنبور عسل تبدیل شوند. در مقابل، لاروهای بارور که تنها در 3 روز اول لاروی با ژل رویال کارگری تغذیه می‌شوند، به زنبورهای کارگر تبدیل می‌شوند که عقیم بوده و عمر کوتاهی دارند.4بهترین زمان تولید ژل رویال در مناطق جنوبی ایران از اوایل زمستان تا اردیبهشت ماه و در مناطق سردسیر کشور از فروردین تا خرداد ماه است.4این زمان‌بندی تولید ژل رویال مصادف با اوج شکوفایی گیاهان و فراوانی گرده گل در مناطق مختلف ایران است.4زنبورداران متخصص در تولید ژل رویال، با کوچ کلنی‌ها همراه با گل‌دهی گیاهان و تغذیه تکمیلی با کیک گرده، می‌توانند تولید ژل رویال را تا 7 ماه از سال نیز افزایش دهند.4

خواص و کاربردهای ژل رویال

ژل رویال به دلیل ترکیب منحصر به فرد و غنی از مواد مغذی، دارای خواص و کاربردهای بسیار متنوعی برای سلامت و زیبایی انسان است. ژل رویال یک محصول طبیعی است که شامل مجموعه‌ای از مواد مغذی (متشکل از آب، کربوهیدرات، پروتئین و چربی) گوناگون می‌باشد. هرچند ترکیب شیمیایی کامل آن ناشناخته است ولی تصور می شود که وجود پروتئین ها و اسیدهای چرب منحصر به فرد در آن همچون گلیکوپروتئین و اسیدهای چرب ترانس تا خواص ژل رویال در سلامتی انسان مورد توجه قرار گیرد.

اسیدهای آمینه حاضر در این محصول طبیعی می‌توانند به ساخت پروتئین‌های بدن کمک کرده و نقش مهمی در تعمیر و نگهداری سلول‌ها و بافت‌ها ایفا کنند. ژل رویال با داشتن یک سری از مواد مغذی، به عنوان یک منبع غنی و کامل، به تقویت سلامتی و بهبود عملکرد بدن کمک می‌کند.

در ادامه به برخی از مهم‌ترین خواص و مزایای آن اشاره می‌کنیم:

• - تقویت سیستم ایمنی

ژل رویال به دلیل داشتن آنتی‌اکسیدان‌های قوی و ترکیبات ضد‌التهابی، نقش مؤثری در تقویت سیستم ایمنی بدن ایفا می‌کند.5  این ماده همچنین حاوی چندین ویتامین مختلف و مواد معدنی کمیاب از جمله ویتامین های گروه  B  از جمله تیامین (B1)، ریبوفلاوین (B2)، اسید پانتوتنیک (B5)، پیریدوکسین (B6)، نیاسین (B3)، اسید فولیک (B9)، اینوزیتول  (B8)و بیوتین (B7) است که به حفظ سلامت اندام‌ها و ارتقاء سیستم ایمنی کمک می‌کنند. علاوه بر این، این اکسیر جوانی، دارای مواد معدنی مهمی نظیر کلسیم، آهن، منیزیم و پتاسیم است که در حفظ سلامت استخوان‌ها، عملکرد عضلات، و کنترل فعالیت عصبی نقش دارند.

• - جوان‌سازی سلول‌ها

ترکیبات موجود در ژل رویال مانند 10-Hydroxy-Trans-2-Decenoic Acid، به افزایش تولید کلاژن در پوست کمک کرده و روند تخریب سلول‌های پوستی را کاهش می‌دهند.3این ویژگی‌ها باعث کاهش ظهور علائم پیری پوست مانند خطوط ریز و چین و چروک می‌شود.3

• - اثرات ضد‌سرطانی و آنتی‌اکسیدانی

ژل رویال به دلیل داشتن ترکیبات آنتی‌اکسیدانی قوی، مانند ویتامین C و ویتامین E، از ایجاد آسیب‌های اکسیداتیو به سلول‌ها جلوگیری کرده و خطر ابتلا به برخی انواع سرطان را کاهش می‌دهد.5

• - کاهش فشار خون و بهبود بیماری‌های قلبی

مطالعات نشان داده‌اند که مصرف ژل رویال می‌تواند به کاهش فشار خون و بهبود عملکرد قلب و عروق کمک کند .5  ژل رویال ممکن است حاوی پروتئین‌های خاصی باشد که می‌توانند به کاهش فشار خون کمک کنند. این پروتئین‌های خاص با شل کردن سلول‌های ماهیچه‌ای صاف در رگ‌ها و شریان‌ها باعث کاهش فشار خون می شوند. یکی از مطالعات نشان داده که یک پروتئین خاص به نام "رویالزین" که در ژل رویال وجود دارد، می‌تواند فعالیت آنزیم‌های مسئول برای کنترل فشار خون را مهار کند. این اثر می‌تواند منجر به کاهش فشار خون شود و برای افراد مبتلا به فشار خون بالا مفید باشد.

اگرچه این نتایج مبتنی بر مطالعات آزمایشی در محیط آزمایشگاهی هستند و نیاز به تحقیقات بیشتر و دقیق‌تر در انسان‌ها برای تأیید این اثرات وجود دارد، اما این مطالعات نشان می‌دهند که ژل رویال ممکن است به عنوان یک منبع طبیعی با پتانسیل کاهش فشار خون مورد استفاده قرار بگیرد.

• - اثرات ضد دیابت

ژل رویال به دلیل داشتن خواص تنظیم‌کننده سطح قند خون، در کنترل و درمان بیماری دیابت نیز مؤثر است.5  با وجود تحقیقات محدود در این زمینه، ژل رویال ممکن است با کاهش استرس اکسیداتیو و التهاب، سطح قند خون را کنترل کند. تحقیقات نشان می‌دهد که این ماده حاوی مواد آنتی‌اکسیدانی قوی است که می‌توانند از آسیب به سلول‌ها جلوگیری کنند و در نتیجه، استرس اکسیداتیو در بدن کاهش می‌یابد. این اثر می‌تواند به کاهش تولید انسولین (هورمون کنترل کننده قند) کمک کند و در نتیجه، کنترل قند خون بهبود یابد.

• - بهبود زخم‌ها

ژل رویال به واسطه داشتن خواص ضد‌التهابی و ترمیم‌کننده، در بهبود و ترمیم زخم‌ها نقش مؤثری ایفا می‌کند.5

• - خواص پوستی و مو

ژل رویال به دلیل خواص آنتی‌اکسیدانی، ضد‌التهابی و محرک تولید کلاژن، در بهبود وضعیت پوست و مو بسیار مؤثر است.3این ماده می‌تواند به تقویت ریشه‌های مو، تسکین مشکلات پوست سر، کاهش علائم پیری پوست و درخشندگی و سلامت مو کمک کند.3

• - کمک به کاهش عوارض پیش و پس از یائسگی در زنان

به دلیل خواص تنظیم‌کننده هورمون‌ها و ضد‌التهابی ژل رویال، از آن به عنوان کمک در کاهش علائم سندرم پیش از قاعدگی و علائم آزاردهنده پس از یائسگی در زنان استفاده می‌شود.3

در مجموع، ژل رویال به دلیل غنای ترکیبات مغذی و خواص متنوع آن در زمینه‌های مختلف سلامت و زیبایی، ماده‌ای ارزشمند و شگفت‌انگیز محسوب می‌شود که استفاده از آن می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی افراد کمک کند.

منابع

1. "خواص ژل رویال و تاثیر آن بر پوست و سلامتی بدن - دکتر کرمانی"
2. "آشنایی با ۲۰ خاصیت ژل رویال؛ اکسیر سلامتی"
3. "خواص ژل رویال برای پوست و موLinkedIn”
4. "صفر تا 100 تولید ژل رویال - عسل فروردین"
5. "۱۸ خاصیت جادویی ژل رویال - غفاری دایت"
6. "خواص ژل رویال و تاثیر آن بر پوست و سلامتی بدن - دکتر کرمانی"