موم - محصولی پرخاصیت از زنبور عسل

موم عسل: گنجینه‌ای از طبیعت

زنبورهای عسل موجوداتی شگفت‌انگیز هستند که با کار تیمی و ظرافت خارق‌العاده، ماده‌ای ارزشمند به نام موم عسل را تولید می‌کنند. موم عسل، ماده‌ای طبیعی و ارزشمند است و کاربردهای فراوانی در صنایع غذایی، دارویی، آرایشی و بهداشتی دارد. این ماده شگفت‌انگیز، خواص بی‌نظیری برای سلامتی انسان به ارمغان می‌آورد فرآیند تولید موم عسل شامل مراحل جالبی است که در ادامه به طور خلاصه شرح داده می‌شود:

1- ترشح موم:

• در زیر شکم زنبورهای کارگر، غدد مخصوصی به نام غدد موم وجود دارد. زنبورهای جوان‌تر (بین 10 تا 18 روزگی) وظیفه تولید موم را بر عهده دارند.
• هنگامی که دمای بدن زنبور به 35 درجه سانتیگراد می‌رسد، این غدد فعال شده و قطرات ریزی از موم مایع سفید رنگ ترشح می‌کنند.
• زنبورها با استفاده از پاهای خود، این قطرات را جمع‌آوری کرده و به شکل توده‌های کوچک در می‌آورند.

2- ساخت لانه:

• زنبورها از موم جمع‌آوری شده برای ساخت لانه خود استفاده می‌کنند. آنها با ظرافت و دقت، سلول‌های شش ضلعی منظمی را از موم می‌سازند که محل ذخیره سازی عسل، گرده و پرورش لارو زنبور خواهد بود.
• لانه زنبور عسل که به آن کندو می‌گویند، از طبقات مومی تشکیل شده است که هر طبقه شامل قاب‌های مومی با سلول‌های منظم است.

3- فرآوری موم:

• پس از ساخت سلول‌ها، زنبورها با استفاده از فک خود، موم را صاف و صیقلی می‌کنند تا سطح آن صاف و براق شود.
• این کار باعث می‌شود که موم در برابر نفوذ آب و هوا مقاوم‌تر شده و به حفظ دمای داخل کندو کمک کند.

نکات جالب:

• برای تولید یک کیلوگرم موم عسل، زنبورها باید حدود 3.6 کیلوگرم عسل مصرف کنند.
• موم عسل از هشت نوع مختلف استر تشکیل شده است.
• رنگ موم عسل می‌تواند از سفید تا زرد و قهوه‌ای متغیر باشد.

منظوراز استر مولکول‌های آلی خاصی است که به طور طبیعی در موم عسل یافت می‌شوند. استرها ترکیباتی هستند که از ترکیب اسید چرب و الکل تشکیل می‌شوند.

در موم عسل، این اسیدهای چرب و الکل‌ها زنجیره‌های بلندی از اتم‌های کربن دارند که به آنها خواص منحصر به فردی می‌دهد. به عنوان مثال، برخی از استرهای موجود در موم عسل به آن خاصیت ضد آب و ضد میکروب می‌دهند، در حالی که برخی دیگر به آن نرمی و انعطاف‌پذیری می‌بخشند.

هشت نوع استر اصلی که در موم عسل یافت می‌شوند عبارتند از:

• پالمیتات: فراوان‌ترین استر در موم عسل، با نقطه ذوب بالا و خاصیت ضد آب
• استئارات: دومین استر فراوان، با نقطه ذوب بالا و خاصیت نرم‌کنندگی
• سراتین: با نقطه ذوب پایین و خاصیت نرم‌کنندگی
• میریستات: با نقطه ذوب پایین و خاصیت ضد میکروبی
• لینولات: با نقطه ذوب پایین و خاصیت ضد التهابی
• اولئات: با نقطه ذوب پایین و خاصیت مرطوب‌کنندگی
• آراشیدات: با نقطه ذوب بالا و خاصیت محافظت‌کننده
• ایزوسئریل سرات: با نقطه ذوب پایین و خاصیت نرم‌کنندگی

ترکیب خاص این هشت نوع استر به موم عسل خواص متعددی می‌دهد که آن را برای مصارف مختلف در صنایع غذایی، دارویی، آرایشی و بهداشتی و صنعتی مفید می‌کند.

خواص موم عسل:

• ضد التهاب و ضد باکتری: موم عسل به دلیل دارا بودن خواص ضد التهابی و ضد باکتریایی، می‌تواند به بهبود زخم‌ها، سوختگی‌ها، التهابات پوستی و آکنه کمک کند.
• مرطوب کننده: موم عسل یک مرطوب کننده طبیعی است که به حفظ رطوبت پوست و مو کمک می‌کند. این ماده می‌تواند خشکی و ترک خوردگی پوست را از بین ببرد و موها را نرم و درخشان کند.
• محافظ: موم عسل یک لایه محافظ روی پوست ایجاد می‌کند که می‌تواند از آن در برابر عوامل مضر محیطی مانند آلودگی هوا، اشعه UV و باد سرد محافظت کند.
• آنتی اکسیدان: موم عسل حاوی آنتی اکسیدان‌هایی است که به خنثی کردن رادیکال‌های آزاد و جلوگیری از آسیب سلولی کمک می‌کنند.
• تقویت کننده سیستم ایمنی: برخی مطالعات نشان داده‌اند که موم عسل می‌تواند به تقویت سیستم ایمنی بدن و افزایش مقاومت در برابر بیماری‌ها کمک کند.

نحوه مصرف موم عسل:

موم عسل را می‌توان به روش‌های مختلفی مصرف کرد. برخی از رایج‌ترین روش‌ها عبارتند از:

• مصرف موضعی: موم عسل را می‌توان به صورت مستقیم روی پوست یا مو به کار برد. به عنوان مثال، می‌توانید از کرم‌ها و لوسیون‌های حاوی موم عسل برای مرطوب کردن پوست یا نرم کردن مو استفاده کنید.
• مصرف خوراکی: موم عسل خوراکی است و می‌توان آن را به صورت خام یا در ترکیب با غذاها و نوشیدنی‌ها مصرف کرد. به عنوان مثال، می‌توانید از موم عسل رنده شده در چای یا اسموتی خود استفاده کنید.
• مصرف به عنوان مکمل: موم عسل به صورت مکمل‌های غذایی نیز موجود است که می‌توانید طبق دستورالعمل روی محصول مصرف کنید.

موارد مصرف موم عسل:

موم عسل در صنایع مختلفی از جمله موارد زیر کاربرد دارد:

• صنعت غذایی: موم عسل در تهیه انواع شیرینی، شکلات، آدامس و نوشیدنی‌ها استفاده می‌شود.
• صنعت دارویی: از موم عسل در تهیه داروها و پمادهای مختلف مانند پماد سوختگی و کرم‌های ضد آفتاب استفاده می‌شود.
• صنعت آرایشی و بهداشتی: موم عسل در تهیه انواع کرم‌ها، لوسیون‌ها، صابون‌ها و شامپوها استفاده می‌شود.
• صنعت دستی: از موم عسل در تهیه شمع، مجسمه و سایر اشیاء تزئینی استفاده می‌شود.

منابع:

• https://www.digikala.com/product/dkp-1433585/%D8%B9%D8%B3%D9%84-%D8%A8%D8%A7-%D9%85%D9%88%D9%85-%D9%85%DB%8C%D8%B1%D9%86%D8%AC%D9%85%DB%8C-450-%DA%AF%D8%B1%D9%85
• https://drhoney.net/benefits-of-honey-wax/
• https://ahoota.com/the-benefits-of-honey-wax/
• https://www.yotaab.com/%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%B5-%D9%85%D9%88%D8%A7%D8%AF-%D8%BA%D8%B0%D8%A7%DB%8C%DB%8C/properties/%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%B5-%D9%85%D9%88%D9%85-%D8%B9%D8%B3%D9%84/
• https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%88%D9%85_%D8%B2%D9%86%D8%A8%D9%88%D8%B1_%D8%B9%D8%B3%D9%84
• https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B1
• https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3964040/
• https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%88%D9%85_%D8%B2%D9%86%D8%A8%D9%88%D8%B1_%D8%B9%D8%B3%D9%84
• https://www.aparat.com/v/ZdBph

توجه:

• قبل از مصرف موم عسل، به خصوص اگر به محصولات زنبور عسل حساسیت دارید، حتماً با پزشک خود مشورت کنید.
• موم عسل را در جای خنک و خشک نگهداری کنید.
• از قرار دادن موم عسل در معرض نور مستقیم خورشید خودداری کنید.